شکم ناحیه بزرگی از بدن است و در حفره شکمی آن چندین اندام قرار دارند که ممکن است در زمانهای مختلف باعث درد شوند. به طور کلی، درد شکم که به عنوان دل درد نیز شناخته میشود، جدی نیست و به سرعت برطرف میشود. در مقابل، بیماریهای جدی مانند سرطان اغلب تا مراحل پیشرفتهتر خود باعث درد نمیشوند.
اعصابی که به اندامهای مختلف شکمی میرسند، تعیین میکنند که درد شما کجا احساس شود: یا در ناحیه بالایی زیر دندهها، در وسط اطراف ناف، در ناحیه پایین شکم یا در تمام شکم. دل درد را میتوان به روشهای مختلفی توصیف کرد، بسته به علت آن.
انواع درد شکم
گرفتگیها ممکن است ناشی از گاز باشند و اغلب با اسهال همراه هستند. درد قولنجی که به صورت موجی بالا و پایین میرود، میتواند با اندامهایی مانند کیسه صفرا یا کلیه مرتبط باشد. درد عمومی و “فراگیر” میتواند نشانهای از طیف وسیعی از مشکلات باشد، مانند عفونت معده، آلرژی غذایی یا گاز ساده. سپس درد موضعی وجود دارد که در ناحیهای بسیار خاص و مشخص از شکم احساس میشود – این نوع درد معمولاً مستقیماً از یک اندام میآید، مانند آپاندیس زمانی که ملتهب شده و باعث آپاندیسیت میشود.
بیماریهای مزمن نیز میتوانند باعث درد شکم شوند. بیماری کرون، سندرم روده تحریکپذیر، بیماری رفلاکس معده به مری، اندومتریوز و فتق از جمله مثالها هستند. همچنین ممکن است از زخم معده، سنگ کیسه صفرا، سنگ کلیه و همانطور که همه زنان میدانند، گرفتگیهای قاعدگی دچار درد شکم شوید. عدم تحمل لاکتوز یا گلوکز نیز میتواند باعث دل درد شود.
پیشگیری از درد شکم
هنگامی که علائم شما شدید نیستند، معمولاً میتوانید با چند راهکار ساده از درد شکم جلوگیری کرده یا آن را درمان کنید. اینها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- مسکنهای ساده مانند پاراستامول یا داروهای ضد اسپاسم مانند بوسکوپان
- آنتیاسیدها یا داروهای تسکیندهنده گاز معده
- استراحت
- نوشیدن مایعات فراوان
- حمام گرم یا استفاده از کمپرس گرم با کیسه آب گرم روی ناحیه دردناک.
سیگار کشیدن میتواند پوشش گلو را تحریک کند و معده درد را بدتر کند، بنابراین ترک سیگار میتواند کمککننده باشد. همین امر در مورد الکل نیز صدق میکند، که هضم آن دشوار است و میتواند کبد و پوشش معده را تحریک کند.
علاوه بر این، حفظ سلامت عمومی خوب میتواند علل ساده درد شکم را در نطفه خفه کند. بنابراین، ورزش منظم و رژیم غذایی سرشار از فیبر به حفظ سلامت خوب روده کمک میکند. اجتناب از غذاهای محرک و غذاهایی که هضم آنها دشوار است نیز میتواند نقش داشته باشد، برای مثال حذف غذاهای سرخشده، خامهای و چرب و غذاهایی که میدانید برایتان چالشبرانگیز هستند. علاوه بر این، درمانهای خانگی نیز ممکن است کمک کنند: برخی افراد به درمانهای گیاهی مانند نوشیدن منظم چای نعناع یا گنجاندن مقدار زیادی زنجبیل و آب آلوئه ورا در رژیم غذایی خود اعتقاد دارند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
چند علامت هشداردهنده وجود دارد که اگر علاوه بر درد شکم آنها را تجربه میکنید، باید شما را وادار به مراجعه به پزشک کند. این علائم عبارتند از:
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی
- خونریزی
- تب
علاوه بر این، اگر درد شما با دارو برطرف نمیشود، ناگهان شدید میشود و شکم شما را به فشار بسیار حساس میکند اما وقتی صاف و بیحرکت دراز میکشید بهتر میشود، یا اگر به قفسه سینه شما منتشر میشود، با پزشک مشورت کنید.